Τεχνολογία τής Υγείας

Στον 21ο αιώνα, η Κοινωνία της Πληροφορίας δημιουργεί νέα δεδομένα και νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη, ευημερία και ποιότητα ζωής.  Η ανάπτυξή της βασίζεται στη ραγδαία εξέλιξη των Τεχνολογιών Πληροφορική; και Επικοινωνιών . Οι τεχνολογίες αυτές αποτελούν ουσιαστικό εργαλείο για ανοιχτή και αποτελεσματική διακυβέρνηση και για την παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών στον πολίτη. Παράλληλα δημιουργούν μία νέα οικονομία βασισμένη στη γνώση, και αναβαθμίζουν το ρόλο του ανθρώπινου δυναμικού.  Στην ανάπτυξη της Κοινωνία της Πληροφορίας κύριο ρόλο θα διαδραματίσει ο ιδιωτικός τομέας και οι μηχανισμοί της αγοράς. O ρόλος του κράτους παραμένει σημαντικός αλλά επικεντρώνεται στην προώθηση προσαρμογών στην οικονομία και την κοινωνία, στην παροχή υπηρεσιών στους πολίτες , στην επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και στη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των πολιτών στην ψηφιακή εποχή.  Καθοριστικό ρόλο στην επιτυχημένη εφαρμογή της Κοινωνίαq της Πληροφορίας θα διαδραματίσουν, επίσης, νέοι τρόποι συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη διαμόρφωση της .Η Κοινωνία της Πληροφορίας είναι πρωταρχικά κοινωνία της γνώσης και της ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και αποτελεί κεντρικό άξονα μιας στρατηγικής παρεμβάσεων. Η ίδια η φύση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, με τις δυνατότητες ανάπτυξης σε μικρή κλίμακα, και την έμφαση στην γνώση, την ευρηματικότητα και την προσαρμοστικότητα, προσφέρει την ευκαιρία για ξεπέρασμα των σημερινών αδυναμιών. Χρειάζεται, όμως, ένα συγκροτημένο και ευέλικτο πλέγμα πρωτοβουλιών, το οποίο να προσφέρει κίνητρα και να δημιουργεί το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο. Με δεδομένη τη γενικότερη αυτή σημασία που αποκτά στις παρούσες συνθήκες η εισαγωγή των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών στον τομέα της Υγείας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι όλο και περισσότερο θα ενσωματώνει τεχνολογίες της πληροφορικής ,των τηλεπικοινωνιών , και της Ιατρικής τεχνολογίας με στόχο την αποτελεσματικότερη παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας σε κάθε πολίτη, οποτεδήποτε και οπουδήποτε.

Οι πιο σημαντικές τάσεις στο χώρο της υγείας που επηρεάζουν την αυξανόμενη ζήτηση υπηρεσιών υγείας είναι:

• Περισσότερες χρόνιες (π.χ. κάρδιο-αγγειακές παθήσεις) και degenerative παθήσεις (π.χ. καρκίνος) σαν αποτέλεσμα των σύγχρονων συνηθειών διαβίωσης και διατροφής.
• Η συνεχής εμφάνιση ‘νέων’ παθήσεων.
• Η συνεχώς αυξανόμενη προσδοκία του πολίτη για καλύτερης ποιότητας και άμεσα προσβάσιμες υπηρεσίες υγείας.
• Η ύπαρξη νέας, ακριβής ιατρικής τεχνολογίας, που παράλληλα δημιουργεί μεγαλύτερες δυνατότητες για διαγνωστικές και θεραπευτικές  δράσεις.
• Η αυξανόμενη διάθεση του πολίτη να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στη διαχείριση της υγείας του, γεγονός που προϋποθέτει την ουσιαστική εκπαίδευσή του σε σχετικά θέματα.

Στον επερχόμενο ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό των υπηρεσιών φροντίδας υγείας, οι τεχνολογίες της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών καλούνται να υποστηρίξουν την επίτευξη των εξής βασικών στόχων:

• Προαγωγή της υγείας και πρόληψη.
• Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της συνεχούς φροντίδας υγείας όσον αφορά τη διάγνωση, τη θεραπεία και την αποκατάσταση.
• Πρόσβαση από όλους στην πληροφορία και ιατρική γνώση, όπου και αν αυτή βρίσκεται.
• Εγγυημένη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας από όλους και βελτίωση των υπηρεσιών αυτών.

Οι βασικοί τομείς εφαρμογών των νέων τεχνολογιών της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σχηματικά σε:

• Ολοκληρωμένα Περιβάλλοντα Φορέων Υγείας, άρα ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα. Η έμφαση στον τομέα αυτό είναι σε θέματα λειτουργικότητας πληροφορικών υποδομών, επιλογής προτύπων καθώς και επιβεβαιωμένης χρήσης προτύπων και τεχνολογιών ανοικτών συστημάτων με στόχο τη σταδιακή ανάπτυξη των ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων των φορέων υγείας.
• Υπηρεσίες τηλεϊατρικής και κατ’ οίκον φροντίδας υγείας.
• Υπηρεσίες e–health και υπηρεσίες που επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη διαχείριση ασθενειών, είτε από τον ίδιο τον πολίτη (personal health management services) είτε από τους εμπλεκόμενους φορείς και επαγγελματίες υγείας (best practice guidelines, information services, decision support services, etc)  .

Από τα πιο πάνω γίνεται άμεσα κατανοητό ότι η δημιουργία και η εφαρμογή ενός ενιαίου δικτύου υπηρεσιών  υγείας  και πληροφόρησης.

Με την χρήση του δικτύου αυτού οποιαδήποτε υπηρεσία υγείας και πληροφόρησης  που προσφέρεται από μια υγειονομική μονάδα στην Κυπριακή επικράτεια  , καθίσταται διαθέσιμη και προσπελάσιμη σε οποιοδήποτε χρήστη του δικτύου.

Το δίκτυο υπηρεσιών υγείας και πληροφόρησης θα αποτελείται από όλους τους τύπους υγειονομικών μονάδων παροχής φροντίδας υγείας (ιδιωτικούς – κλινικές , διαγνωστικά εργαστήρια , ιδιώτες ιατροί , φαρμακεία – και δημοσίους όπως Νοσοκομεία , Κέντρα Υγείας  , Περιφερειακά Ιατρεία) ,  τους δημοσίους και μη κερδοσκοπικούς  ελεγκτικούς φορείς (Υπουργείο Υγείας , Υπουργείο Οικονομικών ,  Ασφαλιστικούς οργανισμούς κ.λ.π. ) καθώς και τους πολίτες.

Τα ολοκληρωμένα πληροφορικά συστήματα του δικτύου θα είναι εγκατεστημένα στο  Κέντρο Δεδομένων(Data Center)  το οποίο θα είναι  πλήρως εξοπλισμένο και θα διασφαλίζει τη αδιάλειπτη  λειτουργία τους 24 ώρες το 24ωρο , 365 ημέρες το χρόνο.

Οι χρήστες του δικτύου αυτού θα έχουν πρόσβαση στο αναγκαίο λογισμικό με την χρήση ενός web browser (Internet Explorer , Netscape Communicator ,Firefox  κ.ά.) μέσω γρήγορων τηλεπικοινωνιακών γραμμών ADSL.

Η ωφέλεια η οποία θα προκύψει θα είναι

1. Για τους επαγγελματίες υγείας : Θα διαθέτουν σύγχρονα εργαλεία έτσι ώστε να είναι δυνατή η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, θα προάγεται η επιστημονική έρευνα αξιοποιώντας τα κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα , θα προάγεται η συνεχιζόμενη εκπαίδευση τους
2. Οι διοικητές των μονάδων υγείας: θα έχουν τα κατάλληλα εργαλεία και δεδομένα για να διαχειρίζονται την καλή λειτουργία των υγειονομικών μονάδων τους ικανοποιώντας έγκαιρα  τις ανάγκες λειτουργίας  τους ,εντός ορισμένου προϋπολογισμού. Θα διαθέτουν τα κατάλληλα και απαραίτητα δεδομένα για την κατάρτιση των ετήσιων επιχειρηματικών σχεδίων. Θα διαθέτουν δείκτες κάθε τύπου για την παρακολούθηση της λειτουργίας, απόδοσης, οικονομικής κατάστασης ,κ.λ.π.
3. Οι προμηθευτές υγειονομικών μονάδων: Θα έχουν την δυνατότητα να λαμβάνουν τις παραγγελίες ηλεκτρονικά και να συμμετέχουν μέσω του δικτύου στις συγκεντρωτικές προμήθειες
4. Η πολιτεία: Θα διαθέτει τα κατάλληλα δεδομένα για την παραγωγή και εφαρμογή πολιτικών υγείας αφενός και αφετέρου θα τις δίνεται η δυνατότητα να μειώνει το κόστος των παρεχομένων υπηρεσιών με ταυτόχρονη και συνεχή ποιοτική αναβάθμιση τους. Θα έχει την δυνατότητα της αξιοποίησης των επενδυμένων κεφαλαίων στην υγεία .Θα παρέχει ίσες ευκαιρίες για πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας σε όλους τους πολίτες της Κυπριακής επικράτειας . Θα της δοθεί η δυνατότητα να υποστηρίξει τους πάσχοντες με χρόνιες και σπάνιες παθήσεις μέσω της τεχνολογίας του δικτύου. Θα βάλει την βάση πάνω στην οποία θα εφαρμοστεί άμεσα το ΓΕΣΥ
5. Οι πολίτες: θα έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας αφενός και αφετέρου να πληροφορούνται για την υγείας τους , για την ασθένεια τους , για τις εξελίξεις στην τεχνολογία της υγείας , την βιοτεχνολογίας. Πληροφορημένοι πολίτες ασκούν το δικαίωμα για την υγεία τους δηλαδή για την ίδια την ζωή τους.
6. στον ΕΟΠΥΥ να έχει τη δυνατότητα του ελέγχου τόσο της παρεχόμενης ποιότητας υγειονομικών υπηρεσιών όσο και το κόστος τους. Έτσι θα μπορεί έγκυρα και έγκαιρα να συμβάλλεται με τους οργανισμούς υγείας εκείνους , οι οποίοι θα είναι σύμφωνοι με τις αρχές του οργανισμού αφενός και αφετέρου να αξιοποιεί αποδοτικά τα κεφάλαια των κοινωνικών εταίρων .
7. Όλοι οι εμπλεκόμενοι στην υγεία θα έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιούν υπηρεσίες και να πληροφορούνται σε θέματα υγείας που τους αφορούν.

Σήμερα διαθέτουμε πολύ επαρκείς τεχνολογικές εξελίξεις και υψηλού επιπέδου γνώση, με τα οποία είναι δυνατόν να ωφεληθούν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της χώρας. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο χάσμα ανάμεσα στην διαθέσιμη γνώση και στην εφαρμογή της, που αντικατοπτρίζει το πρόβλημα με μεγάλη πολιτική και οικονομική διάσταση.

Η εφαρμογή της διαθέσιμης γνώσης θα μας επιτρέψει, την βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών , κάνοντας την λιγότερη τεταμένη και περισσότερο υγιεινή. Εκείνο που απουσιάζει είναι το κίνητρο και η ώθηση, τα οποία θα δώσουν το έναυσμα για ωφέλεια στην Δημόσια και προληπτική υγεία.