Για την ανάπτυξη της γνώσης και της καινοτομίας

Η περιοχή της Silicon Valley είναι μια σαφώς οριοθετημένη περιοχή που εκτείνεται από τα βόρεια του Σαν Φρανσίσκο μέχρι τα νότια του Σαν Χοσέ στην Καλιφόρνια. Στην Silicon Valley, εγκαθίστανται νεαροί χάκερ, μηχανικοί, πτυχιούχοι ΜΒΑ, πτυχιούχοι της ψηφιακής οικονομίας και τέλος άνθρωποι που πιστεύουν και ελπίζουν στην Ψηφιακή Οικονομία. Όλοι αυτοί οι νέοι, πηγαίνουν να μείνουν  στην Silicon Valley  με όρεξη για δουλειά και αποτέλεσμα. Εκτός των νέων που έρχονται για να μείνουν την επισκέπτονται και άλλοι όπως αρχηγοί Κρατών, αξιωματούχοι, μελετητές, ερευνητές κ.τ.λ, αναζητώντας το μυστικό της επιτυχίας τους. H Silicon Valley, παραμένει το απόλυτο κέντρο της Ψηφιακής Τεχνολογίας και της Ψηφιακής Οικονομίας σε παγκόσμιο επίπεδο αφενός και αφετέρου συγκεντρώνει τις πιο εμπνευσμένες ιδέες, εκπληκτικό πλούτο και τέλος τους τρόπους μετατροπής των ιδεών σε πλούτο. H Silicon Valley, παραμένει ένα ισχυρότατο εργαστήριο παραγωγής γνώσης και πλούτου.

O Alfred Marshall, υποστηρίζει ότι ‘’κάθε φορά που μειώνεται το κόστος των μέσων επικοινωνίας, θα αλλάζει η δράση των δυνάμεων που προωθούν την τοπική συγκέντρωση των κλάδων τη οικονομίας’’. Πρόβλεψε ότι οι νέες τεχνολογίες επικοινωνιών θα καταδικάσουν τις αστικές περιοχές σε μαρασμό και θα προωθήσουν την  ‘’Ηλεκτρονική Αγροικία’’. Επίσης προέβλεψε το παγκόσμιο χωριό,  μια δομή στην οποία όχι μόνο οι πύλες αλλά και οι χώρες θα χάσουν την σημασία τους. Ακόμη υπάρχουν αρκετοί που υποστηρίζουν παρόμοια  δυνατά επιχειρήματα. Η τεχνολογία,  έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό, που ξεπερνά τους προαναφερόμενους και παρ’ όλα, αυτά στην Silicon Valley συνεχίζουν να εγκαθίστανται νέοι άνθρωποι και ο πληθυσμός αυξάνεται συνεχώς. Οι περισσότεροι από τους ισχυρισμούς περι εκμηδένισης της απόστασης προϋποθέτουν όχι μόνο ότι οι πληροφορίες είναι πανταχού παρούσες αλλά και ότι κατέχουν κεντρική θέση. Τότε μπορεί κανείς να μαθαίνει, να εργάζεται, να ζει σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.

Το κόστος της αναπαραγωγής των πληροφοριών είναι σχεδόν μηδενικό. Από την στιγμή που παράγεται η πληροφορία, τα υπόλοιπα αντίγραφα δεν κοστίζουν σχεδόν τίποτα. Το κόστος διανομής των πληροφοριών είναι σχεδόν μηδενικό. Από την στιγμή που υπάρχει η υποδομή, μια πληροφορία ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με το ίδιο κόστος που ταξιδεύει μέσα σε μια πόλη. Τέλος οι πληροφορίες δεν είναι ανταγωνιστικό δημόσιο αγαθό δηλαδή δεν πάει να πει ότι όποιος αποκτά μια πληροφορία χάνει κάποιος άλλος, αλλά πως αξιοποιούν και οι δύο την πληροφορία.

Έτσι οι άνθρωποι που διαμένουν στην μια πλευρά του πλανήτη μπορούν να συνεργαστούν με ανθρώπους που βρίσκονται στην άλλη πλευρά. Συνεπώς το επιχείρημα της εκμηδένισης της απόστασης είναι ισχυρό. Παρ’ όλα αυτά τα κέντρα των πόλεων γίνονται ολοένα και πολυπληθέστερα, η αυτοαπασχόληση μειώνεται, οι ειδικοί της πληροφορικής ενώνονται, η κατανάλωση διατηρεί τα οπτικά χαρακτηριστικά και την πορεία υψηλής τεχνολογίας ανθούν. Η γνώση,  πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη καινοτομίας και να τυποποιηθεί και να ενσωματωθεί για να ταξιδέψει με ταχύτητα μεγάλη σε όλον τον κόσμο.

Η νέα γνώση,  όπου αποτελεί την κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης και της παραγωγής πλούτου στην σύγχρονη οικονομία, ούτε διαλύεται εύκολα ούτε ενσωματώνεται εύκολα σε προϊόντα. Αυτό, έχει σαν αποτέλεσμα να έχουμε συγκέντρωση από τους φορείς καινοτομία γνώσης, μοιράζοντας με άλλους τα οράματα τους, καταλαβαίνουν τις διορατικές τους συγκυρίες και μπορούν να προωθήσουν τις ιδέες τους. Επίσης, σε αυτές τις τοπικές συγκεντρώσεις φορέων νέας γνώσης, συγκεντρώνονται συμπληρωματικά επαγγέλματα όπως δικηγόρους εξιδεικευμένους στα πνευματικά δικαιώματα, ριψοκίνδυνοι επενδυτές,  σχεδιαστές προϊόντων κ.τ.λ ενισχύοντας την τοπικότητα της καινοτόμου γνώσης. Συνεπώς η καινοτομία,  εξακολουθεί να έχει σχέση με την γεωγραφία όπου και αυτή έχει συνέπειες. Βλέπουμε σε διάφορες χώρες του πλανήτη μας,  να δημιουργούνται πόλεις φτωχές και πόλεις πλούσιες με έντονες διαφορές.  Για παράδειγμα:  H Silicon Valley, το Redmond, ή Route 128, ο αυτοκινητόδρομος Μ4 έξω από τον Λονδίνο, το Ελσίνκι, το Παρίσι, το Τόκυο δημιουργούν ένα παγκόσμιο δίκτυο ανεπτυγμένων πόλεων ή περιοχών. Χώρες και πόλεις, που δεν μπορούν να βρουν τρόπους να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα θα εξαφανιστούν μοιραία.

Τι θα πρέπει να μάθουμε;

  1. Οι εισροές μιας περιοχής, θα πρέπει να είναι εξαιρετικά ποικιλόμορφες
  2. Η ισχύς της περιοχής, δεν προέρχεται από τους νέους επιχειρηματίες αλλά από την αρμονική συνύπαρξη των νέων με τους εδραιωμένους
  3. Η ανάπτυξη Πανεπιστημίων παραγωγής γνώσης και όχι επαγγελματικής κατάρτισης και σύνδεση της με τις επιχειρήσεις θα πρέπει να τροφοδοτούν το μεγαλύτερο μέρος της τοπικής διανοητικής δημιουργικότητας και να γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ κοινωνίας και των Πανεπιστημίων.Να αφουγκράζονται τις απαιτήσεις της τοπικής περιοχής και να προσαρμόζονται αυτόματα. Οι καθηγητές των Πανεπιστημίων να εργάζονται και στις επιχειρήσεις της περιοχής ώστε να αποτελούν το ζωντανό συνδετικό κρίκο
  1. Η σύνδεση της Τεχνολογίας, του Πολιτισμού και της παραγωγής δημιουργία υλικού
  2. Θα πρέπει να βλέπουν την τοπική κοινωνία και περιοχή σαν αναδυόμενη αγορά, μια αλληλεξαρτώμενη οικολογική περιοχή και να μετράμε την επιτυχία ή αποτυχία σε συλλογικό επίπεδο
  3. Στις αναπτυσσόμενες περιοχές να επενδύσει το κράτος με θεσμικά κυρίως μέτρα
  4. Ο πολιτισμός της περιοχής αποτελεί σημαντικό στοιχείο συγκέντρωσης υψηλού επιπέδου γνώσης ανθρώπινου δυναμικού αφενός και αφετέρου από την δημιουργία ιστορίας σύγχρονης και τεχνολογικής δημιουργώντας χώρες που μπορεί να λειτουργήσει ο κάθε άνθρωπος

Από την αυγή της Βιομηχανικής Επανάστασης

Από την αυγή της Βιομηχανικής Επανάστασης και μετά, πολλά πράγματα μάθαμε και ξεμάθαμε.  Ιδιαίτερα στο νέο σύστημα δημιουργίας πλούτου.  Το παρελθόν μπορούμε να το χωρίσουμε:

Στην πρώτη φάση: Η ανακάλυψη της γεωργίας έδωσε την δυνατότητα να μετατρέψει τους φυσικούς πόρους της γης σε πλούτο, σε πολιτιστικές αλλαγές και την οδήγησε στην γεωργική οικονομία, εκτοπίζοντας τελικά το κυνήγι και τη βοσκή που αποτελούσαν μέχρι τότε τα βασικά στοιχεία επιβίωσης.

Στην δεύτερη φάση: Η βιομηχανική Επανάσταση πυροδότησε τις αλλαγές που δημιούργησε το νέο σύστημα πλούτου, που βασίζονταν στα εργοστάσια.  Η επανάσταση αυτή οδήγησε στην μαζική παραγωγή, στην αναζήτηση ολοένα και μεγαλύτερων αγορών και στην ανάγκη για μεγαλύτερες και περισσότερες γραφειοκρατικές επιχειρήσεις.

Στις ημέρες μας πραγματοποιείται η επανάσταση της γνώσης  δημιουργώντας μία τρίτη φάση οικονομικών, τεχνολογικών και κοινωνικών αλλαγών και το οποίο υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να λειτουργήσουν με νέο ριζοσπαστικό τρόπο, αλλάζοντας ριζικά το σύστημα δημιουργίας πλούτου της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Η βιομηχανία είχε πειστεί στις έννοιες καθετοποίησης, συνέργεια, οικονομίες κλίμακας, και ιεραρχική διοίκηση βάσει εντολών και ελέγχου και αντικαθίστανται πλέον με έννοιες όπως outsourcing (εξωτερικής ανάθεσης), της μειώσεις της κλίμακας, των κέντρων κέρδους, των κέντρων κόστους ,της οικονομίας των δικτύων κλπ.

Το νέο σύστημα δημιουργίας πλούτου στην τρίτη φάση  το αποτελεί η ΓΝΩΣΗ. Αυτό δε μπορεί να γίνει κατανοητό από τους διοικούντες και από εκείνους που αποφασίζουν σε μια επιχείρηση ή σε μια κυβέρνηση ή σε κρατικούς οργανισμούς. Ένα παράδειγμα

Η εφαρμογή του ΕΣ.Υ αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια μια συνεχή πρόκληση για την χώρα μας.  Όταν θέλουμε να εφαρμόσουμε μία υγειονομική μεταρρύθμιση, θα πρέπει καταρχάς να αποφασίσουμε το μοντέλο το οποίο θέλουμε να εφαρμόσουμε.  Τα υγειονομικά συστήματα ανά τον κόσμο, ανά την Ευρώπη, διαφέρουν μεταξύ τους με μεγάλες κοινωνικό-οικονομικές διαφορές. Π.χ.

  • Το Αμερικάνικο σύστημα υγείας στηρίζεται κυρίως στους πρώτους αποίκους που δημιούργησαν νοσοκομεία για την κοινότητα, την εκκλησία κ.λ.π χωρίς να διαθέτει δομή και οργάνωση.
  • Της Ευρώπης (Κεντρικής-Δυτικής) βασίζεται στην ανάπτυξη του στην φιλανθρωπία της αστικής τάξης προ τις ασθενέστερες τάξεις. Γιατί η κρατούσα άποψη ήταν ότι ο πλούσιος δεν αρρωσταίνει παρά μόνο ό φτωχός.
  • Της ΝΑ Ευρώπης πού ήταν προϊόν κατά κύριο λόγο κοινωνικό-οικονομικών μεταβολών και κοινωνικών διεκδικήσεων για αυτό έχει και διαφορετική προσέγγιση από τα άλλα.

Αφού αποφασίσουμε το μοντέλο τότε εξετάζουμε το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα το αναπτύξουμε αφενός και αφετέρου επιλέγουμε στρατηγικά την λύση με την οποία θα πορευτούμε τα επόμενα χρόνια.

Η χώρα μας εντός της ΝΑ Ευρώπης με έντονα κοινωνικά και εργατικά κινήματα διεκδικήσεων  , ένας λαός κοινωνικά ευαίσθητος, πού έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την υγεία και την παιδεία των παιδιών του και την δική του , με μεγάλη υπομονή και καρτερικότητα , και ευαίσθητος προς τους άλλους  και ιδιαίτερα σε αυτούς που μειονεκτούν.

Η λύση θα στηρίζεται σε τις πιο πρόσφατες εξελίξεις των νέων τεχνολογιών , της πληροφορικής της υγείας και των επικοινωνιών που μας δίνουν την δυνατότητα πλέον να μην αγοράζουμε αλλά να χρησιμοποιούμε και με βάση τον βαθμό χρήσης να έχουμε το αναμενόμενο κόστος και να έχουμε την δυνατότητα να επικοινωνούμε από οπουδήποτε με οποιοδήποτε στον κόσμο. Η γνώση είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο των αλλαγών εάν δεν την μεταδόσεις σε αυτούς από τους οποίους περιμένεις αποτελέσματα ( π.χ. διοίκηση μονάδων υγείας)  πώς μπορείς να προχωρήσεις σε μεταρρυθμίσεις και αλλαγές . Και τέλος το εργαλείο (τα ολοκληρωμένα πληροφορικά συστήματα)  με το οποίο θα γίνει η εσωτερική αναδιοργάνωση και ο εξορθολογισμός λειτουργίας των υγειονομικών οργανισμών και η μείωση του κόστους της παροχής αυτής είτε δημόσιου είτε ιδιωτικού  τομέας υγείας.

Η μηχανιστική μεταφορά συστημάτων υγειονομικών , Νοσοκομειακών κ.λ.π. οδηγεί τελικά στην αποτυχία και υπάρχουν πολλά παραδείγματα.

Όλα αυτά που εν συντομία ανέφερα είναι ένα μικρό δείγμα και όλα αυτά δημιουργούνται από την προσέγγιση ότι ο κόσμος δεν αλλάζει δεν μεταβάλλεται σε και παραμένει σταθερός , σε όλους αυτούς θα τους θυμίσω κάποιο έλληνα πού έλεγε πριν χιλιάδες χρόνια ότι , τα πάντα ρει.

Όλα λοιπόν μεταβάλλονται αλλάζουν και αυτά που ξέραμε πριν λίγα χρόνια δεν θα ισχύουν τα επόμενα χρόνια.

Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο έχει σαν βάση την Νευτώνεια αντίληψη της πραγματικότητας δηλαδή οι αλλαγές είναι γραμμικές , συνεχείς και ως ένα βαθμό προβλέψιμες , σαν να αποτελεί το μέλλον μία συνέχεια του παρελθόντος.

Η ίδια μας η ζωή είναι ένα σύνολο απρόβλεπτων γεγονότων που το ένα συμβάν μπορεί να αλλάξει εκείνα που ακολουθούν με τρόπο απρόβλεπτο και καταστροφικό. Για να μπορέσουμε να αδράξουμε την ζωή , το μέλλον μας θα πρέπει γρήγορα να αμφισβητήσουμε και να απαγκιστρωθούμε από το παλιό (μοντέλα, κανόνες, στρατηγικές, παραδοχές, παραδείγματα, συνταγές επιτυχίας κ.λ.π.) και να αλλάξουμε.

Ο νικητής στα χρόνια που έρχονται θα εκείνος ο οποίος θα μπορεί να μεταμορφώνει την ζωή του, την οργάνωση , τους κρατικούς και ιδιωτικούς οργανισμούς , την κυβέρνηση με τέτοιο τρόπο ,μορφή και δομή που να αντέχει στις επερχόμενες αλλαγές , να είναι δυνατή , και να προσαρμόζεται εύκολα στα νέα δεδομένα

Δεν πρέπει να καθόμαστε και να περιμένουμε να ανταποκριθούμε στο σύστημα αλλά να  δημιουργήσουμε το σύστημα με νέους κανόνες και προοπτικές όπως επιτάσσουν οι καιροί και αυτά που οραματιζόμαστε.

ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Προσέγγιση της οικονομικής ανάπτυξης Ανθρωποκεντρική προσέγγιση Βασικές Κοινωνικές ανάγκες προσέγγισης
Υποστήριξη της οικονομικής ανάπτυξης έτσι ώστε η φτώχεια να μειωθεί από την επίδραση της και σε βάθος χρόνου να εξαλειφθεί Ενεργοποίηση της κοινωνίας για τη συμμετοχή της στην λήψη των αποφάσεων και προώθηση της σημαντικότητας για συμμετοχή στις ενέργειες και δραστηριότητες για οικονομική ανάπτυξη Η κάλυψη των βασικών κοινωνικών αναγκών μέσω της εργασίας και της αύξησης του οικογενειακού εισοδήματος θα συμβάλουν στην επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης
Η ανάπτυξη της υγείας ως θεμέλιο της Κοινωνικής και Οικονομικής Ανάπτυξης.

Υγιής πληθυσμός μια χώρος αποτελεί το προαπαιτούμενο για όλες τις στρατηγικές οικονομικής ανάπτυξης.

Κατασκευάζοντας την πραγματικότητα

Από την άνοδο της Ιαπωνίας ως ηγέτιδα βιομηχανικής δύναμης και μετά τόσο οι θεωρητικοί της οργάνωσης και των οργανώσεων και οι manager αποκτούν επίγνωση στη σχέση ανάμεσα στην κουλτούρα και το management. Στη δεκαετία του 1960, η αυτοπεποίθηση και η επιρροή του Αμερικανικού management φαινόταν ανυπέρβλητη. Στη δεκαετία του 1970, οι επιδόσεις της Ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας, της βιομηχανίας ηλεκτρονικών και άλλων κλάδων της μεταποίησης άρχιζαν να αλλάζουν την κατάσταση. Η Ιαπωνία άρχισε να αποκτά τον έλεγχο των διεθνών αγορών να εδραιώνει μια στέρεη φήμη που αφορούσε την ποιότητα την αξιοπιστία, την τιμή και το σέρβις. Η Ιαπωνία με μηδενικούς φυσικούς πόρους, μηδενική ενέργεια και με πάνω από 110 εκ. ανθρώπους, στοιβαγμένους πάνω σε τέσσερα μικρά ορεινά νησιά, κατάφερε να έχει τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης, το χαμηλότερο επίπεδο ανεργίας και μεγάλο αριθμό επιτυχημένων εταιρειών παγκόσμιας εμβέλειας και από τον περισσότερο καλοπληρωμένο πληθυσμό. Μέσα από τις στάχτες του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, η Ιαπωνία κατάφερε όχι μόνο να σταθεί στα πόδια της αλλά να δημιουργήσει μια βιομηχανική αυτοκρατορία που δεν υπάρχει όμοια της στον κόσμο. Οι παράγοντες της επιτυχίας της ήταν:

  • Η κουλτούρα τους
  • Ο τρόπος ζωής τους

Τί είναι αυτό που ονομάζουμε κουλτούρα; H λέξη culture έχει προκύψει μεταφορικά από την ιδέα της καλλιέργειας (cultivation) – διαδικασία του οργώματος και της αξιοποίησης της γης. Όταν μιλάμε για κουλτούρα, αναφερόμαστε συνήθως σε ένα μοτίβο στο οποίο αντανακλάται το σύστημα γνώσης, το σύστημα τεχνογνωσίας, η ιδεολογία, οι αξίες, οι νόμοι και τα ήθη και έθιμα μιας κοινωνίας.  Επίσης, η λέξη κουλτούρα αναφέρεται συχνά για να αποδώσει το βαθμό εκλέπτυνσης των πεποιθήσεων και των πρακτικών μιας κοινωνίας, μιας ομάδας, ενός ανθρώπου.

Π.χ. καλλιεργημένος άνθρωπος που προσδιορίζει το διαφορετικό επίπεδο κοινωνικής ανάπτυξης σε σχέση με το παρελθόν.

Η κουλτούρα έχει μεγάλη σημασία για την οργάνωση, το μοντέλο διοίκησης και τις ιδέες της οργάνωσης. Οι πολιτικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι σε όποια χώρα στον κόσμο και εάν ζούμε, ζούμε σε μια οργανωσιακή κοινωνία. Αυτή η εκτίμηση επηρεάζει το χρόνο μας καθοριστικά με τρόπο ώστε να συγκρατείται η ζωή μας πάνω σε διακριτές έννοιες της εργασίας, του ελεύθερου χρόνου, ακολουθώντας αυστηρώς ρουτίνα για πέντε ημέρες την εβδομάδα, ζουν σε άλλη πόλη και εργάζονται σε άλλο χώρο και φοράνε συγκεκριμένη στολή εργασίας κτλ. Η καθημερινή ζωή σε μια οργανωσιακή κοινωνία, είναι γεμάτη από περίεργες πεποιθήσεις, ρουτίνας, τελετουργίες οι οποίες προσδιορίζουν ως μια πολιτισμική ζωή σε αντίθεση με τις παραδοσιακές κοινωνίες. ΄Έχει αποδειχθεί ότι η ανάπτυξη των οργανωσιακών κοινωνιών συνδέεται από μια αποδιάρθρωση των παραδοσιακών μορφών κοινωνικής τάξης καθώς οι κοινώς αποδεκτές ιδέες, πεποιθήσεις και αξίες υποχωρούν προς χάριν άλλων οι οποίες είναι περισσότερο αποσπασματικές και βασίζονται στη δομή των επαγγελμάτων της νέας κοινωνίας. Στις βιομηχανικές κοινωνίες, υπάρχει ένα πρόβλημα διαχείρισης της κουλτούρας και είναι επιτακτική ανάγκη να βρεθούν νέοι τρόποι συνεννόησης της κοινωνίας. Παρόλο που οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά σε όλες τις πόλεις του κόσμου, θα ήταν μεγάλο λάθος να αγνοήσουμε τις πολιτισμικές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις χώρες με το σκεπτικό ότι δεν είναι σημαντικές. Στο διάβα της ιστορίας έχουν διαμορφωθεί πολλές ποικιλίες εθνικών κοινωνικών χαρακτηριστικών και απόψεων σχετικά με τη ζωή, το θάνατο, το νόημα της ζωής, καθώς και των φιλοσοφιών που αφορούν την οργάνωση και τη διοίκηση. Π.χ.

Εάν εξετάσουμε την Ιαπωνική έννοια της εργασίας και τις σχέσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους και στις επιχειρήσεις, θα δούμε ότι διαφέρουν κατά πολύ από εκείνες που κυριαρχούν στη Δύση. Στην Ιαπωνία η επιχείρηση θεωρείται ως μια συλλογικότητα στην οποία ανήκουν οι εργαζόμενοι και όχι απλώς ένας εργασιακός χώρος που αποτελείται από ξεχωριστά άτομα. Η εταιρική εργασία συνήθως διαπνέεται από το πνεύμα της συνεργασίας που συναντά κανείς στα χωριά ή τα κοινόβια, ενώ δίνεται σημαντική έμφαση στην αλληλεξάρτηση, τις κοινές έγνοιες και την αλληλοβοήθεια. Οι εργαζόμενοι συχνά δεσμεύονται για όλη τη ζωή απέναντι στην επιχείρηση στην οποία ανήκουν και στην οποία θεωρούν προέκταση της οικογένειας του. Το βασικό σύστημα οργάνωσης τους έχει μάλλον φεουδαρχικά χαρακτηριστικά παρά σύγχρονα και για κάποιον που δεν συμμετέχει στην κουλτούρα αυτή μοιάζει ολοφάνερα καταπιεστικό.

Το παράδειγμα μου εστιάστηκε στην Ιαπωνία για να δώσω  ένα παράδειγμα χειροπιαστό για τον τρόπο που λειτουργεί η κουλτούρα .Η κουλτούρα είτε είναι Ιαπωνική, Αγγλική, Αραβική, Κινεζική, Καναδική, Αμερικάνικη κ.τ.λ διαπλάθει τον χαρακτήρα οργανώσεων. Στη Μεγάλη Βρετανία, γενιές ολόκληρες κοινωνικών αλλαγών και ταξικής διαπάλης διαιωνίζουν τους ανταγωνιστικούς διαχωρισμούς στον εργασιακό χώρο γεγονός που δεν μπορεί να ανατραπεί με καμία τεχνική συμβιβασμού και του management. Οι Βρετανοί βιομηχανικοί εργάτες ορίζουν παραδοσιακά τους εαυτούς του μέσω της αντίθεσης τους προς το σύστημα, ένα σύστημα που έχει περάσει στην αντίληψη τους ότι εκμεταλλεύεται τους πρόγονους του, όπως τώρα εκμεταλλεύεται και τους ιδίους. Οι διευθυντικές ελίτ οικειοποιούνται το κυρίαρχο δικαίωμα να διοικούν τους εργάτες οι οποίοι έχουν καθήκον να υπακούσουν.  Ο ανταγωνισμός και οι προστριβές είναι στην ημερήσια διάταξη και όχι η Βιομηχανική αλληλεγγύη. Εάν κοιτάξουμε στις ΗΠΑ το πρώτο που θα παρατηρήσουμε είναι ο ανταγωνιστικός ατομικισμός.  Πολλοί υπάλληλοι των Αμερικανικών εταιρειών έχουν έντονη επιθυμία να είναι νικητές και την ανάγκη να ανταμείβουν και να τιμωρούν την καλή και την κακή συμπεριφορά. Εάν κοιτάξουμε τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στο φρόνιμα και τον Εθνικό χαρακτήρα θα παρατηρήσουμε αυτές τις διαφορές στις σχέσεις γονέων – παιδιών στην Βόρεια Αμερική και Αγγλία. Στην Αμερική τα παιδιά παροτρύνονται για επιδειξιμανία και καυχησιολογία, ενώ στην Αγγλία τα παιδιά ενθαρρύνονται να είναι υπάκουοι και παρατηρητές στη συντροφιά των ενήλικων και επιβραβεύονται για αυτό. Αυτές οι διαφορές στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών θα έχει επιπτώσεις στην κατοπινή τους ζωή το οποίο μεταφράζεται για την Αμερική αυτοεκτίμηση, αυτοεπιβράβευση, οι οποίες αποτελούν τη βάση για ανεξαρτησία και σταθερότητα, που τροφοδοτεί το σύνδρομο «είμαστε οι πρώτοι». Στις οργανώσεις, αυτό το στοιχείο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για πρωτοφανή επιτεύγματα από την πλευρά των υφιστάμενων τα οποία συνοδεύονται από υπερβολικά συγχαρητήρια των προϊσταμένων του.

Χαρακτηριστικά Παραδείγματα:

  • Στην ΙΒΜ στην Αμερική ο Thomas Watson, είχε την συνήθεια να εκδίδει επιταγές αμέσως μόλις διαπίστωνε κάποιο επίτευγμα καθώς κυκλοφορούσε μέσα στα Γραφεία της εταιρείας.
  • Στην εταιρεία Tupperware, η διαδικασία επιβράβευσης είχε καταστεί τελετουργία στην οποία κάθε Δευτέρα απόγευμα όλες οι πωλήτριες έπαιρναν μέρος σε συγκέντρωση που αφορά όλες όσες εργάζονταν στα δίκτυα διανομής. Κατά τη διάρκεια της τελετουργίας ανέβαιναν μια μια στο βάθρο με σειρά που την ονομάζανε αντίστροφη μέτρηση ενώ από κάτω το πλήθος (οι συνάδελφοι) ζητωκραύγαζαν. Όλες όσες πέτυχαν κάτι ανεξάρτητα το μέγεθος παίρνανε ένα σήμα ή έμβλημα.  Το πλήθος των σημάτων ή των εμβλημάτων καθόριζε την ιεραρχία και την αντιμετώπιση τους στην εταιρεία.

Τα πιο πάνω παραδείγματα προβάλλουν ότι η κουλτούρα των ΗΠΑ αναδημιουργεί μοτίβα που συζητιούνται στις σχέσεις γονέων – παιδιών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα που περιγράφουν οι ειδικοί της διοίκησης στην Αμερική είναι τα πιο κάτω:

H εταιρεία Foxboro έχει απελπιστική ανάγκη από τεχνικές καινοτομίας. Ένα απόγευμα, στα γραφεία της Εταιρείας, ένας επιστήμονας μπήκε στο γραφείο του Προέδρου με ένα σκαρίφημα.  Ο Πρόεδρος έμεινε άφωνος από την κομψότητα της προτεινόμενης λύσης και μη ξέροντας πώς να το ανταμείψει εκείνη τη στιγμή άρχισε να ψάχνει στα συρτάρια του γραφείου του. Όταν βρήκε κάτι, έσκυψε προς το μέρος του επιστήμονα και του είπε «ορίστε αυτό μπορώ να σου δώσω». Στο χέρι του κρατούσε μια μπανάνα. Από την ημέρα εκείνη η εταιρεία βράβευε τους εργαζόμενους της με μια χρυσή καρφίτσα που είχε σχήμα μπανάνας. Η επιβράβευση (θετική ενίσχυση) είναι παλαιά τακτική σε πολλές εταιρείες στον κόσμο που δεν ανήκουν σε αμερικάνικα συμφέροντα, αλλά στις ΗΠΑ αυτό είναι το κυρίαρχο δηλώνοντας την επιθυμία για νίκη και άμεση ανταμοιβή στην αμερικανική κουλτούρα. Η κατανόηση της διαφορετικότητας στις κουλτούρες άλλων χωρών θα μας δώσει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε και ξένες πρακτικές και ταυτόχρονα να κατανοήσουμε τις δικές μας πρακτικές και να τις αξιολογήσουμε. Οι οργανώσεις, είναι μικρές κοινωνίες οι οποίες έχουν τα δικά τους διακριτικά μοτίβα κουλτούρας και υποκουλτούρας.  Μια οργάνωση μπορεί να θεωρεί τον εαυτό της ως σφικτοπλεγμένη ομάδα ή οικογένεια που πιστεύει στην αξία της ομαδικής δουλειάς. Μια άλλη, πιστεύει ότι είμαστε οι πρώτοι στον κλάδο μας και μια άλλη να είναι κατακερματισμένη όπου η κάθε ομάδα πιστεύει κάτι διαφορετικό. Για να εκτιμήσει κανείς την εταιρική κουλτούρα η υποχρέωση μιας οργάνωσης είναι να παρατηρήσει την καθημερινή λειτουργία της ομάδας υιοθετώντας όμως την οπτική γωνία του εξωτερικού παρατηρητή. Θα παρατηρήσετε τα μοτίβα της κουλτούρας που αλληλεπιδρούν, τη σχέση γονιών – παιδιών, το αξιακό τους μοντέλο, την άποψη τους για τον κόσμο και τη ζωή τους, αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση τους, τα οποία έχουν τη ρίζα τους στην κοινωνία, την ομάδα, την οικογένεια που ζουν και δραστηριοποιούνται. Από πολιτισμική σκοπιά οι οργανώσεις που διαπλάθονται σύμφωνα με τις γυναικείες αξίες έχουν πιο πολλές πιθανότητες να εξισορροπήσουν και να συνδυάσουν τον ορθολογικό – αναλυτικό τρόπο λειτουργίας με αξίες που δίνουν έμφαση σε πιο κατανοητικές, διαισθητικές, οργανικές μορφές συμπεριφοράς.

Μια γυναίκα Manager στην Αμερική δηλώνει:

«Διοικώ την εταιρεία μου, σύμφωνα με γυναικείες αρχές, νοιάζομαι, παίρνω αποφάσεις διαισθητικές, αποφεύγω να προσκολλούμαι στη ιεραρχία ή σε όλες αυτές τις ανιαρές θεωρίες περί management. Η άποψη μου για τη δουλειά είναι ότι αποτελεί μέρος της ζωής μου και όχι ότι είναι αποσυνδεδεμένο από αυτήν.  Κάνω πολύ κόπο για πράγματα που αγαπώ, αισθάνομαι υπεύθυνη απέναντι στον κόσμο αναγνωρίζω ότι τα κέρδη μετράνε αλλά δεν είναι το παν».

Η γνώση

Ορισμοί

Ρητή γνώση η γνώση η οποία προέρχεται από το εκπαιδευτικό σύστημα

Άρρητη  γνώση η γνώση που προέρχεται από το σύνολο των εμπειριών και δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί

Η δημιουργία γνώσης διακρίνεται από δύο διαστάσεις

  1. Την επιστημολογική
  2. Την Οντολογική

Η επιστημολογική διάσταση προσδιορίζει την μετατροπή της ρητής σε άρρητη και την μετατροπή της άρρητης σε ρητή . Η οντολογική διάσταση προσδιορίζει το ατομικό , ομαδικό , Οργανωσιακό , δια-οργανωσιακό επίπεδο γνώσης.

Ο κινητήρας δημιουργίας γνώσης διακρίνεται από 4 στάδια

  1. Η κοινωνικοποίηση
  2. Η εξωτερίκευση
  3. Ο συνδυασμός
  4. Η εσωτερίκευση

Πριν συνεχίσουμε θα πρέπει να διαχωρίσουμε την γνώση από την πληροφορία

ΓΝΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Πεποιθήσεις Όχι πεποιθήσεις
Δέσμευση Όχι δεσμεύσεις
Συνάρτηση μιας συγκεκριμένης στάσης η προοπτικής η πρόθεσης Δεν είναι συνάρτηση μιας συγκεκριμένης στάσης η προοπτικής η πρόθεσης
Σχετίζεται με την δράση και αποβλέπει σε κάποιο στόχο Δεν σχετίζεται με την δράση και δεν αποβλέπει σε κάποιο στόχο
Αφορά νόημα Αφορά νόημα
Αφορά ένα εννοιολογικό πλαίσιο και είναι συσχετιστική Αφορά ένα εννοιολογικό πλαίσιο και είναι συσχετιστική

Γνώση είναι η συνεχής αναζήτηση της αλήθειας πέρα από κάθε αμφιβολία και η οποία δεν έχει ανάγκη αποδείξεων η μαρτυρίας

Πληροφορία είναι συστατικό των διαφορών που κάνουν την διαφορά και είναι απαραίτητο υλικό η μέσο για την εξαγωγή και κατασκευή γνώσης.

Η πληροφορία διακρίνεται

  1. Σε συντακτική ( που σχετίζεται με τον όγκο π.χ. ανάλυση της ροής πληροφοριών)
  2. Σε σημειολογική ( που σχετίζεται με τα νοήματα)

Η γνώση δημιουργείται και επεκτείνεται μέσω  της κοινωνικής αλληλοεπίδρασης μεταξύ άρρητης και ρητής γνώσης , η αλληλοεπίδραση αυτή την καλούμε μετατροπή γνώσης

Η άρρητη γνώση είναι προσωπική και είναι υποκειμενική διότι

  1. Προήλθε μέσω εμπειρίας ( μέσω του σώματος)
  2. Είναι ταυτόχρονη γνώση (εδώ και τώρα)
  3. Είναι αναλογική γνώση ( προήλθε μέσω της πράξης)

Η ρητή γνώση είναι η γνώση που προήλθε και μεταδίδεται μέσω των επιστημών και με συστηματικό  τρόπο και είναι αντικειμενική διότι

  1. Είναι ορθολογική ( προήλθε από επεξεργασία του μυαλού)
  2. Είναι σειριακή (έτσι και τότε)
  3. Είναι ψηφιακή ( βασίζεται σε θεωρία)

Η γνωστική ψυχολογία μέσω του μοντέλου ACT (Anderson- Singley -Anderson) υποστηρίζει ότι η μετατροπή της γνώσης γίνεται μέσω

  1. Της Παραδοχής για να αναπτυχθούν οι νοητικές δεξιότητες (ρητή γνώση) πρέπει να μετασχηματιστεί σε άρρητη γνώση π.χ

Οδηγούμε ποδήλατο, οδηγούμε αυτοκίνητο ,παίζουμε πιάνο  κ.λ.π

  1. Του περιορισμού είναι η διαδικασία απόκτησης και μετάδοσης άρρητης γνώσης και όχι ρητής

Πριν εξετάσουμε τα στάδια μετατροπής της γνώσης θα πρέπει να κάνουμε μια παραδοχή

Η ΓΝΩΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊΤΑΙ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΡΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΡΗΤΗΣ ΓΝΩΣΗ

Όπως προαναφέραμε τα στάδια είναι 4 και είναι

  1. Κοινωνικοποίηση ( μετατροπή από άρρητη σε άρρητη)
  2. Εξωτερίκευση ( μετατροπή από άρρητη σε ρητή)
  3. Συνδυασμός ( μετατροπή από ρητή σε ρητή)
  4. Εσωτερίκευση ( μετατροπή από ρητή σε άρρητη)

(βλέπε Πίνακα Ι)

Άρρητη                   ΣΕ Ρητή
Άρρητη ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ
Ρητή    ΑΠΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΣ

Συγκεκριμένα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Είναι η διαδικασία ανταλλαγής εμπειριών και η δημιουργία άρρητης γνώσης, κοινά νοητικά μοντέλα και τεχνικές δεξιότητες δηλαδή συγχώνευση των άρρητών γνώσεων των εργαζομένων η μιας ομάδας εργαζομένων σε κοινά νοηματικά μοντέλα.

Παραδείγματα

  1. Μεταφορά άρρητης γνώσης

Α. Μαθητευόμενος τεχνίτης κοντά σε Μάστορα μαθαίνει όχι μέσω της διδασκαλίας η της ομιλίας αλλά μέσω της παρατήρησης , της μίμησης και της πρακτικής

Β. Η πρακτική άσκηση των σπουδαστών και των φοιτητών βασίζεται στην ίδια αρχή

Γ. Η εμπειρία πάνω σε εργασιακά θέματα η σε επαγγέλματα είναι μετατροπή της άρρητη γνώσης

Δ. Κατασκηνώσεις παραγωγής ιδεών είναι χώροι ( εκτός της εταιρείας)  όπου συναντώνται εργαζόμενοι από την εταιρεία η οργανισμό και πραγματοποιούν συζητήσεις και διάλογο με σκοπό την επίλυση εργασιακών δυσκολιών και προβλημάτων

Οι συναντήσεις δεν απευθύνονται μόνο στους εργαζόμενους της εταιρείας η ενός τμήματος αλλά είναι ανοικτές σε οποιοδήποτε θα ήθελε να πάρει μέρος αρκεί να τον ενδιαφέρει το θέμα της συνάντησης

Στην συνάντηση αυτή τα προσόντα η η θέση των συμμετεχόντων δεν αμφισβητούνται και απαγορεύεται η στείρα κριτική και η καλόπιστη κριτική θα πρέπει να συνοδεύεται από εποικοδομητική πρόταση

Στόχος της συνάντησης είναι η διάχυση της άρρητης κάθε συμμετέχοντα και ταυτόχρονα η συγχώνευση τους σε κοινά νοητικά μοντέλα

Ε. Λήψη άρρητης γνώσης  για να κατασκευάσουμε ένα σύστημα πληροφορικής ενός Νοσοκομείου το οποίο στην συνέχεια θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο σύστημα διαδικασιών και λειτουργιών του νοσοκομείου θα πρέπει μέσω των επαγγελματιών υγείας όλων των ειδικοτήτων να μας μεταφερθεί η άρρητη γνώση που διαθέτουν μέσα από την παρατήρηση , την προσομοίωση  , και την δημιουργία κοινών νοητικών μοντέλων για να έχει επιτυχία αυτό που πάμε να κατασκευάσουμε.

Αυτήν είναι η κύρια αιτία που αποτυγχάνουν στην υλοποίηση πληροφορικών συστημάτων υγείας

ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ

Είναι η διαδικασία με την οποία η άρρητη γνώση διατυπώνεται σε ρητές έννοιες.

Αυτό πραγματοποιείται μέσω

  1. Μεταφορών
  2. Εννοιών
  3. Μοντέλων
  4. Αναλογιών
  5. Παραδοχών

ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΣ

Είναι η διαδικασία συστηματοποίησης των ιδεών και δημιουργίας ενός συστήματος γνώσης.

Τα άτομα ανταλλάσουν και συνδυάζουν τις γνώσεις τους μέσω της χρήσης μέσων όπως π.χ. έγγραφα , συναντήσεις, τηλεφωνικές συνδιαλέξεις και ηλεκτρονικά δίκτυα δεδομένων.

Η αναδιάταξη της υπάρχουσας πληροφορίας μέσω της διαλογής , της προσθήκης και της κατηγοριοποίηση της ρητής γνώσης 9 όπως στις βάσεις δεδομένων) οδηγεί στην δημιουργία νέας γνώσης.

Τα μεσαία διευθυντικά στελέχη παίζουν σημαντικό ρόλο στην δημιουργία νέας γνώσης μέσω της λειτουργίας οραμάτων και ιδεών  και μέσω της δικτύωσης κωδικοποιημένων πληροφοριών .

Το βασικό τους εργαλείο είναι η δημιουργία και αξιοποίηση ενιαίων ηλεκτρονικών δικτύων υπηρεσιών και πληροφόρησης στην υγεία κατά κύριο λόγω στην οποία καθημερινά παράγεται γνώση.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΣΗ

Είναι η διαδικασία της  ενσωμάτωσης της ρητής γνώσης σε άρρητη και συνδέεται με το «η μάθηση δια της πράξης». Όταν οι εμπειρίες που προκύπτουν μέσω κοινωνικοποίησης , εξωτερίκευσης  και συνδυασμού τότε εσωτερικεύονται στις «βάσεις δεδομένων» της άρρητης γνώσης του κάθε εργαζόμενου με την μορφή κοινών νοητικών μοντέλων η σε τεχνογνωσία τα οποία μετατρέπονται σε πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία του ατόμου.

Εν συντομία θα ανακεφαλαιώσουμε

  1. Η κοινωνικοποίηση διαδικασία μέσω της οποίας διαμορφώνεται το πεδίο αλληλοεπίδρασης , το οποίο διευκολύνει την ανταλλαγή εμπειριών και νοητικών μοντέλων μεταξύ των εργαζομένων
  2. Η εξωτερίκευση διαδικασία η οποία πυροδοτείτε από τον διάλογο η τον συλλογικό ανά-στοχασμό με την χρήση κατάλληλων μεταφορών η αναλογιών όπου βοηθά τους εργαζόμενους να διατυπώσουν την κριμένη άρρητη γνώση τους
  3. Ο συνδυασμός διαδικασία που πυροδοτείται από την δικτύωση της γνώσης ( παλαιότερη – πρόσφατη) που οδηγεί στην αποκρυστάλλωση της
  4. Η εσωτερίκευση διαδικασία που πυροδοτείται δια της μάθησης δια μέσου της πράξης

Όσες οργανώσεις / εταιρείες και ιδιαίτερα του τομέα της υγείας θα φέρουν σε πέρας αυτήν την διαδικασία παραγωγής γνώσης τότε θα έχουν ένα μοναδικό πλεονέκτημα στο μέλλον διότι θα έχουν χρησιμοποιήσει την ανθρώπινη φαντασία , το πνεύμα και την ευφυΐα των εργαζομένων τους με τρόπο που καμία άλλη οργάνωση/εταιρεία δεν θα μπορεί να το πετύχει . Η παραδοσιακή αντίληψη  ότι η σπανιότητα δημιουργεί την αξία και συνεπώς θα πρέπει να υπάρχει απροθυμία στους γνωρίζοντες να μοιράζονται την γνώση με άλλους , έτσι ώστε να αυξάνει η αξία της γνώσης.

Η συμμετοχή στην γνώση σημαίνει ότι οι άνθρωποι έχουν μια ειλικρινή διάθεση να βοηθήσουν ό ένας τον άλλον ώστε να αναπτύξουν νέες δεξιότητες και ικανότητες δράσης που σημαίνει ανάπτυξη διαδικασιών μάθησης.

Π.χ.

Η γνώση μιας ομάδας ποδοσφαίρου , η ικανότητα της για δράση δεν είναι το σύνολο των γνώσεων των παικτών της αλλά η συλλογικότητα. Μπορεί να λέμε ότι κάποια άτομα είναι «ομαδικοί παίκτες»  αλλά αυτή η φράση δεν έχει νόημα διότι η ομάδα ως ομάδα μπορεί να λειτουργήσει ομαδικά όταν λειτουργεί συλλογικά με κοινά νοητικά μοντέλα.

Όπου και να την αναζητήσουμε η Γνώση θα είναι πάντα η συνεχής αναζήτηση της αλήθειας πέρα από κάθε αμφιβολία και η οποία δεν θα έχει ανάγκη αποδείξεων η μαρτυρίας